Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine Kadar Gelen Dinî Terminoloji
(Religious Terminology From Old Turkish to Turkey Turkish )

Yazar : Esra Kaan Çelikten    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 29
Sayfa : 196-207
Doi : http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut520
    


Özet

Religious terminology points to an important area that reflects the belief culture of the society. Focusing on religious terminology in vocabulary studies provides important data in terms of seeing the religion-centered socio-cultural changes and unchanging elements that the society has experienced from the oldest period to the most recent period. In the course of history, every society has been involved in various belief systems. Each belief system has brought its own vocabulary and this has revealed a constant change in religious vocabulary. However, there are some unchanging issues as well as the changes in the vocabulary of societies, which requires dwelling on this part. It is a situation on which it is agreed that the Turks have been included in various belief systems from the earliest known period to the present day. This brings with it a significant diversity in the religious vocabulary. In the examination made within the said diversity, it is noticed that some words have survived by preserving themselves from the oldest period to the present day. In this study, we focused on such words, and the words that came from Old Turkish to Turkey Turkish without any change, came with a sound and meaning change, came with a meaning change without a sound change, and words that came with a sound change without a meaning change were determined



Anahtar Kelimeler

Religious Terminology, Vocabulary, Belief, Change



Abstract

Dinî terminoloji, toplumun inanç kültürünü yansıtan önemli bir alanı işaret etmektedir. Söz varlığı incelemelerinde dinî terminolojiye odaklanma, toplumun en eski dönemden en yakın döneme yaşamış olduğu din merkezli sosyo-kültürel değişimleri ve değişmeyen unsurları görme noktasında önemli veriler elde edilmesini sağlamaktadır. Tarihî seyir içerisinde her toplum çeşitli inanç sistemine dâhil olmuştur. Her bir inanç sistemi beraberinde kendi söz varlığını da getirmiş ve bu da dinî söz varlığında sürekli bir değişimi ortaya çıkarmıştır. Ancak toplumların söz varlığında yaşanan değişimler kadar değişmeyen hususlar da vardır ki bu kısım üzerinde durmayı gerektirmektedir. Türklerin bilinen en eski döneminden günümüze kadar çeşitli inanç sistemlerine dâhil olduğu üzerinde hemfikir olunan bir durumdur. Bu da beraberinde dinî söz varlığında önemli bir çeşitliliği getirmektedir. Söz konusu çeşitlilik içerisinde yapılan incelemede bazı kelimelerin en eski dönemden günümüze kadar bir şekilde kendini muhafaza ederek varlığını devam ettirdiği fark edilmektedir. Bu çalışmada böylesi kelimelere odaklanılmış olup söz konusu kelimeler arasında Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine hiç değişmeden gelen, ses ve anlam değişikliği yaşayarak gelen, ses değişikliği olmadan anlam değişikliği yaşayarak gelen ve ses değişikliği olup anlam değişikliği olmadan gelen kelimelerin tespiti yapılmıştır.



Keywords

Dinî Terminoloji, Söz Varlığı, İnanç, Değişim